Κατά παράδοση, η θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (ΓΟΠ), με ή χωρίς συνοδό διαφραγματοκήλη, ήταν συντηρητική ιδιαίτερα στη δεκαετία του 1980, οπότε και διαδόθηκαν ευρέως αποτελεσματικά φάρμακα κατά της γαστρικής οξύτητας. Βασική αιτία για το γεγονός αυτό ήταν, πως οι διαθέσιμες χειρουργικές επιλογές ήταν μεν αποτελεσματικές αλλά και ιδιαίτερα τραυματικές. Με την έλευση της λαπαροσκόπησης τη δεκαετία του 1990 το τοπίο άλλαξε δραματικά. Σήμερα η λαπαροσκοπική αποκατάσταση ως και η ρομποτικά υποβοηθούμενη, αποτελούν δόκιμες, τεκμηριωμένες, αποτελεσματικές και κυρίως ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές επιλογές αποκατάστασης της ΓΟΠ ή/και της διαφραγματοκήλης. Οι ανοικτές επεμβάσεις έχουν (ή τουλάχιστον οφείλουν να έχουν) ιστορική μόνο αξία και ως εκ τούτου δεν θα αναφερθούν εδώ.
Λαπαροσκοπική / ρομποτική θολοπλαστική κατά Toupet
Η θολοπλαστική κατά Toupet αποτελεί μία αποτελεσματική και ασφαλή μέθοδο χειρουργικής αντιμετώπισης της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (ΓΟΠ) ή/και της διαφραγματοκήλης. Υπάρχουν διάφορες χειρουργικές τεχνικές που μπορούν να εφαρμοσθούν σε ασθενείς με ΓΟΠ ή/και διαφραγματοκήλη και η θολοπλαστική κατά Toupet ή ατελής (μερική) θολοπλαστική αποτελεί μία από τις συχνότερα πραγματοποιούμενες (μαζί με τη θολοπλαστική κατά Nissen). Η συγκεκριμένη επέμβαση ανήκει στις προηγμένες ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές πράξεις, καθώς στο χειρουργικό πεδίο περιλαμβάνονται τόσο ο θώρακας όσο και η κοιλιά. Η επέμβαση λαπαροσκοπικη ή με ρομποτική υποβοήθηση, πλεονεκτεί σε σχέση με το βασικό της "ανταγωνιστή", την πλήρη θολοπλαστική κατά Nissen, στο ότι συνοδεύεται από χαμηλότερο ποσοστό μετεγχειρητική στένωσης και δυσφαγίας.
Σκοπός της επέμβασης: Ο σκοπός της επέμβασης είναι ο περιορισμός του εύρους του οισοφαγικού τρήματος του διαφράγματος (της οπής δηλαδή μέσα από την οποία ο οισοφάγος έρχεται από τον θώρακα στην κοιλιά), η τοποθέτηση ικανού μήκους οισοφάγου εντός της κοιλίας (ενδοκοιλιακός οισοφάγος) και η δημιουργία ενός ατελούς δακτυλίου από τοίχωμα θόλου στομάχου (θολοπλαστική), γύρω από αυτόν ακριβώς τον ενδοκοιλιακό οισοφάγο (καλύπτει το 1/2 έως τα 3/4 αυτού). Έτσι η γαστροοισοφαγική συμβολή (η περιοχή στην οποία ο οισοφάγος ενώνεται με τον στόμαχο) έρχεται στη φυσιολογική της θέση, εντός δηλαδή της κοιλιάς και δημιουργείται μία βαλβίδα από τη θολοπλαστική, που εμποδίζει την παλινδρόμηση του γαστρικού υγρού από τον στόμαχο στον οισοφάγο. Αυτό αποτελεί και τη θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Ταυτόχρονα αποκαθίσταται και η διαφραγματοκήλη εφόσον συνυπάρχει με τη ΓΟΠ.
Πώς γίνεται: Η επέμβαση γίνεται δια μέσου 5 δερματικών τομών η μεγαλύτερη των οποίων έχει μήκος 10-12 χιλιοστά και η μικρότερη μόλις 5 χιλιοστά. Τα σκέλη του διαφράγματος και ο οισοφάγος αναγνωρίζονται και παρασκευάζονται (διαχωρίζονται) από όλα τα παρακείμενα όργανα. Ο οισοφάγος επιστρέφει στην ανατομική του θέση και αποκαθίσταται η ανατομία των σκελών. Ακολουθεί το τύλιγμα του θόλου του στομάχου γύρω από τον οισοφάγο (θολοπλαστική), προκειμένου να σχηματιστεί η απαιτούμενη βαλβίδα πέριξ του κοιλιακού οισοφάγου.
Συνήθης μετεγχειρητική πορεία: Στην πλειονότητά τους οι ασθενείς κινητοποιούνται και σιτίζονται το βράδυ της επέμβασης. Εξέρχονται δε, την επομένη το μεσημέρι και ξεκινούν άμεσα συγκεκριμένο διατροφικό πρόγραμμα που διαρκεί για τουλάχιστον 3 μήνες μετά την επέμβαση.
Λαπαροσκοπική / ρομποτική θολοπλαστική κατά Nissen
Η λαπαροσκοπική / ρομποτική θολοπλαστική κατά Nissen αποτελεί τη συχνότερα εφαρμοζόμενη μέθοδο χειρουργικής αντιμετώπισης της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (ΓΟΠ) ή/και της διαφραγματοκήλης. Η Nissen είναι πλήρης θολοπλαστική, δηλαδή ο ενδοκοιλιακός οισοφάγος περιτυλίγεται πλήρως από το θόλο του στομάχου στο τέλος της επέμβασης (θολοπλαστική 360 μοιρών). Όπως και όλες οι θολοπλαστικές η Nissen ανήκει στις προηγμένες ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές πράξεις, καθώς στο χειρουργικό πεδίο περιλαμβάνονται τόσο ο θώρακας όσο και η κοιλιά. Προ ολίγων μόνο ετών η χειρουργική κοινότητα θεωρούσε τη Nissen, ως την πιο αποτελεσματική εκ των διαθέσιμων επιλογών αλλά πλέον κάτι τέτοιο φαίνεται πως δεν ισχύει. Η επέμβαση, ειδικά όταν δεν πραγματοποιείται με τον ενδεδειγμένο τρόπο, μπορεί να έχει επιπλοκές, όπως και όλες οι θολοπλαστικές. Ωστόσο, υπάρχει μία επιπλοκή η οποία είναι συχνότερη και βαρύτερη στη Nissen, η μετεγχειρητική στένωση στο επίπεδο της θολοπλαστικής (δηλαδή στην ενδοκοιλιακή μοίρα του οισοφάγου και στην γαστροοισοφαγική συμβολή), η οποία συνοδεύεται από δυσφαγία που συνεχίζεται και μετά τον 3ο μετεγχειρητικό μήνα, ή/και απώλεια βάρους.
Σκοπός της επέμβασης: Ο σκοπός της επέμβασης είναι ο περιορισμός του εύρους του οισοφαγικού τρήματος του διαφράγματος (της οπής δηλαδή μέσα από την οποία ο οισοφάγος έρχεται από τον θώρακα στην κοιλιά), η τοποθέτηση ικανού μήκους οισοφάγου εντός της κοιλίας (ενδοκοιλιακός οισοφάγος) και η δημιουργία ενός πλήρους δακτυλίου από τοίχωμα θόλου στομάχου (θολοπλαστική), γύρω από αυτόν ακριβώς τον ενδοκοιλιακό οισοφάγο (καλύπτει το 100% της περιφέρειας αυτού). Έτσι η γαστροοισοφαγική συμβολή (η περιοχή στην οποία ο οισοφάγος ενώνεται με τον στόμαχο) έρχεται στη φυσιολογική της θέση, εντός δηλαδή της κοιλιάς και δημιουργείται μία βαλβίδα από τη θολοπλαστική, που εμποδίζει την παλινδρόμηση του γαστρικού υγρού από τον στόμαχο στον οισοφάγο. Αυτό αποτελεί και τη θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Ταυτόχρονα αποκαθίσταται και η διαφραγματοκήλη εφόσον συνυπάρχει με τη ΓΟΠ.
Πώς γίνεται: Η επέμβαση γίνεται δια μέσου 5 δερματικών τομών η μεγαλύτερη των οποίων έχει μήκος 10-12 χιλιοστά και η μικρότερη μόλις 5 χιλιοστά. Τα σκέλη του διαφράγματος και ο οισοφάγος αναγνωρίζονται και παρασκευάζονται (διαχωρίζονται) από όλα τα παρακείμενα όργανα. Ο οισοφάγος επιστρέφει στην ανατομική του θέση και αποκαθίσταται η ανατομία των σκελών. Ακολουθεί το τύλιγμα του θόλου του στομάχου γύρω από τον οισοφάγο (θολοπλαστική), προκειμένου να σχηματιστεί η απαιτούμενη βαλβίδα πέριξ του κοιλιακού οισοφάγου.
Συνήθης μετεγχειρητική πορεία: Στην πλειονότητά τους οι ασθενείς κινητοποιούνται και σιτίζονται το βράδυ της επέμβασης. Εξέρχονται δε, την επομένη το μεσημέρι και ξεκινούν άμεσα συγκεκριμένο διατροφικό πρόγραμμα που διαρκεί για τουλάχιστον 3 μήνες μετά την επέμβαση.