Αιμορροΐδες - Αιμορροϊδοπάθεια μορροΐδες - Αιμορροϊδοπάθεια αιμοροιδεσ, Αιμορροΐδες, aimoroides, aimoraides
Η αιμορροϊδοπάθεια ή απλώς αιμορροΐδες συνιστούν παθολογική διάταση των αιμορροϊδικών φλεβικών σχηματισμών της περιοχής του πρωκτού. Αποτελούν τη συχνότερη πάθηση στην περιοχή του πρωκτού, γνωστή από την αρχαιότητα. Αρκεί να αναφερθεί πως περίπου ένας στους τρεις ανθρώπους εμφανίζει συμπωματική αιμορροϊδοπάθεια για τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του.
Με βάση τη σύγχρονη θεώρηση οι αιμορροΐδες οφείλονται στον εκφυλισμό των ιστών του πρωκτού που υποστηρίζουν τις μεγάλες αιμορροϊδικές φλέβες, με αποτέλεσμα αυτές να μετακινούνται σιγά σιγά προς την πρωκτική σχισμή και ως εκ τούτου να διατείνονται, να θρομβώνονται ή/καινα φλεγμαίνουν. Είτε λόγω της φλεγμονής είτε επειδή πάσχουν ανεξάρτητα, στην όλη παθολογική διεργασία συμμετέχουν και οι αρτηρίες της περιοχής, οι οποίες υπερτροφοδοτούν τον πρωκτό, επιβαρύνοντας και διατείνοντας περαιτέρω τις ήδη ανεπαρκείς αιμορροϊδικές φλέβες. Έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος "αγγειακής υπερχείλισης", δηλαδή αυξημένης παροχής αίματος από τις αρτηρίες και μειωμένης ικανότητας επιστροφής του από τις φλέβες, ο οποίος οδηγεί στη σταδιακή δημιουργία των αιμορροϊδικών όζων. Ως παράγοντες κινδύνου εμφάνισης ή επιδείνωσης μίας προϋπάρχουσας αιμορροΐδοπάθειας θεωρούνται η χρόνια δυσκοιλιότητα, η αυτόματη ή προκλητή (εκκούσια αναβολή κενώσεων), η χρόνια δυσχέρεια στην κένωση, η χρόνια διάρροια, η εγκυμοσύνη, η καθιστική ζωή, κ.α.
Συμπτώματα
Αρχικά ο ασθενής συνήθως δεν έχει συμπτώματα, αυτά όμως έρχονται με την πάροδο του χρόνου λόγω της προοδευτικής διόγκωσης των φλεβών που συμπαρασύρουν τους ιστούς που τις καλύπτουν (δηλαδή το βλεννογόνο). Αιμορραγία –εξ ου και το όνομα αιμορροΐδες– , έντονος πόνος, κνησμός (φαγούρα), απώλεια βλέννας, αίσθημα ατελούς κένωσης, ψηλαφητά ογκίδια (οι περίφημοι αιμορροϊδικοί όζοι) είναι μερικά μόνο από τα συμπτώματα που θα οδηγήσουν τελικά τον ασθενή στον ιατρό. Η αιμορροϊδοπάθεια χαρακτηρίζεται από περιόδους εξάρσεων και υφέσεων. Όταν υπάρχει έξαρση της αιμορραγίας αυτή μπορεί να είναι καθημερινή και έντονη. Το αίμα είναι ζωηρό κόκκινο και μπορεί να λερώνει το εσώρουχο ή να εμφανίζεται μόνο κατά την κένωση, οπότε και πέφτει στη λεκάνη σε σταγόνες ή εμφανίζεται μόνο στο χαρτί υγείας. Όταν υπάρχει έξαρση πόνου υπάρχει πιθανότητα να έχει επισυμβεί θρόμβωση κάποιου εξωτερικού αιμορροϊδικού όζου, κατάσταση που χρήζει άμεσης επεμβατικής αντιμετώπισης.
Διάγνωση
Το ιστορικό του ασθενούς, η κλινική εξέταση και ο ενδοσκοπικός έλεγχος δίνουν μία ολοκληρωμένη εικόνα για την ύπαρξη αλλά και τη βαρύτητα της πάθησης. Με βάση τη θέση τους και τα αγγεία τα οποία πάσχουν οι αιμορροΐδες διακρίνονται σε εξωτερικές και εσωτερικές. Οι εξωτερικές αιμορροΐδες οφείλονται σε παθολογική διάταση φλεβών του κάτω αιμορροϊδικού πλέγματος και είναι εύκολα ορατές καθώς οι φλέβες αυτές ανευρίσκονται στο τελευταίο 1-1,5 εκ. του πρωκτού. Οι εσωτερικές αιμορροΐδες, τουλάχιστον αρχικά, βρίσκονται ψηλότερα, εντός του πρωκτικού σωλήνα, καθώς πάσχουν φλέβες του άνω αιμορροϊδικού πλέγματος. Αναλόγως των ευρημάτων οι εσωτερικές αιμορροΐδες κατατάσσονται σε 4 βαθμούς κατά Goligher, με σκοπό την αντικειμενική εκτίμηση της βαρύτητας της πάθησης, αλλά και της ορθής επιλογής μεταξύ των διαθέσιμων θεραπευτικών προσεγγίσεων.
- 1ου βαθμού αιμορροϊδοπάθεια έχουμε όταν οι αιμορροϊδικές φλέβες είναι μεν παθολογικά διογκωμένες και αιμορραγούν αλλά ουδέποτε προβάλλουν από τον πρωκτό
- 2ου βαθμού είναι οι αιμορροΐδες όταν πια προβάλλουν από τον πρωκτό με την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης (κατά την κένωση, το βήχα, το φτάρνισμα, την έντονη σωματική δραστηριότητα), ανατάσσονται όμως αυτομάτως (χωρίς χειρισμούς)
- 3ου βαθμού είναι οι αιμορροΐδες όταν πια προβάλλουν από τον πρωκτό με την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης χωρίς να ανατάσσονται αυτόματα. Η ανάταξη γίνεται με χειρισμούς είτε από τον ασθενή είτε από τον ιατρό
- 4ου βαθμού είναι οι αιμορροΐδες όταν πια οι αιμορροιδικοί όζοι προβάλλουν μονίμως από τον πρωκτό και η ανάταξη είναι αδύνατη με οποιονδήποτε τρόπο
 |
ΠΡΟΣΟΧΗ Αν και για να τεθεί η διάγνωση συνήθως αρκεί η απλή επισκόπηση των διογκωμένων αιμορροϊδικών όζων, η ενδοσκοπική εξέταση του εντέρου - με ορθοσκόπηση, ορθοσιγμοειδοσκόπηση ή ολική κολονοσκόπηση - επιβάλλεται αφενός μεν για να τεκμηριωθεί η αιμορροϊδοπάθεια, αφετέρου δε για να διαγνωσθούν ή να αποκλεισθούν τυχόν συνυπάρχουσες παθήσεις, όπως ραγάδες και συρίγγια. Επίσης με την ενδοσκόπηση αποκλείεται η ύπαρξη κακοήθειας του εντέρου, η υποψία της οποίας οφείλει να τίθεται πάντοτε και δη σε ασθενείς άνω των 50 ετών, με αναφερόμενη πρόσφατη εμφάνιση/επιδείνωση συμπτωμάτων αιμορροϊδοπάθειας. Η αυθαίρετη και εσφαλμένη απόδοση από τον ασθενή ή/και τους οικείους του της απώλειας αίματος από το ορθό σε προϋπάρχουσα ή, ακόμα χειρότερα, σε ανύπαρκτη αιμορροϊδοπάθεια, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική καθυστέρηση της διάγνωσης και της αντιμετώπισης και ως εκ τούτου σε χειρότερη πρόγνωση μίας κακοήθειας του εντέρου. Αυτό μπορεί να αποφευχθεί εφόσον γίνει έγκαιρα μία ολική κολονοσκόπηση. |
|
Η ύπαρξη ασυμπτωματικής και κυρίως συμπτωματικής αιμορροϊδοπάθειας μπορεί ενίοτε να προκαλέσει ορισμένες επιπλοκές μεταξύ των οποίων είναι αναιμία λόγω της επί μακρόν συνεχιζόμενης απώλειας αίματος, θρόμβωση αιμορροιδικού όζου η οποία εμφανίζεται με ασυνήθιστα έντονο πόνο και πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα και δημιουργία αποστήματος που εμφανίζεται ως επώδυνη διόγκωση της περιοχής ενώ μπορεί να συνυπάρχει πυρετός και χρήζει αμέσου αντιμετώπισης.
Αντιμετώπιση
Η θεραπεία της αιμορροϊδοπάθειας είναι στα αρχικά στάδια ως επί το πλείστον συντηρητική ιδίως όταν τα συμπτώματα δεν είναι έντονα. Στα προχωρημένα στάδια και δη όταν τα συμπτώματα είναι έντονα, ή όταν εμφανιστούν επιπλοκές η αντιμετώπιση είναι επεμβατική/χειρουργική.
Συντηρητική αντιμετώπιση της αιμορροϊδοπάθειας
Η συντηρητική αντιμετώπιση της αιμορροϊδοπάθειας ξεκινά από τον ίδιο τον ασθενή με την τήρηση ορισμένων βασικών αρχών που βοηθούν βοηθηθούν στην πρόληψη της εμφάνισης της νόσου ή/και στην επιβράδυνση της φυσικής της πορείας (δηλ. οι αιμορροΐδες να παραμείνουν επί μακρόν ασυμπτωματικές). Κατά συνέπεια η εφαρμογή των αρχών αυτών μπορεί να ωφελήσει όχι μόνο τους πάσχοντες αλλά και άτομα που δεν έχουν ή δεν γνωρίζουν ότι έχουν αιμορροϊδοπάθεια (π.χ. 1ου βαθμού εσωτερικές αιμορροϊδες χωρίς συμπτώματα).
Εφόσον η δυσκοιλιότητα (σκληρά κόπρανα) και η δυσχερής αφόδευση (κοπιώδης κένωση) είναι οι κατ' εξοχήν παράγοντες που αυξάνουν την πίεση του αιμορροϊδικού φλεβικού δικτύου, είναι σαφές πως στόχος είναι η ρύθμιση της λειτουργίας του εντέρου έτσι ώστε τα κόπρανα να είναι μαλακά και η κένωση να είναι ευχερής. Σε ότι αφορά τη σκληρότητα των κοπράνων κυρίαρχο ρόλο παίζουν οι διατροφικές συνήθειες. Η λήψη άφθονων υγρών (με σημαντικότερο το νερό) και η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες αποτελούν τους δύο βασικούς πυλώνες στους οποίους βασίζεται η μείωση της σκληρότητας των κοπράνων. Τα μεν υγρά λειτουργούν ως φυσικό λιπαντικό και μαλακτικό της σύστασης, οι δε ίνες, καθώς δεν απορροφούνται, οδηγούν σε αύξηση του όγκου και ως εκ τούτου σε αραίωση της πυκνότητας των κοπράνων. Επιπροσθέτως, η αποφυγή μεταξύ άλλων της παχυσαρκίας, της καθιστικής ζωής και της ηθελημένης καθυστέρησης της κένωσης αποτελούν χρήσιμες παρεμβάσεις, οι οποίες διευκολύνουν την αφόδευση και κατευνάζουν τη δυσκοιλιότητα.
Εφόσον υπάρχει εγκαστεστημένη αιμορροϊδοπάθεια σε έξαρση, εκτός από τα παραπάνω, ο ασθενής μπορεί να προχωρήσει σε περαιτέρω ενέργειες οι οποίες κυρίως αποσκοπούν στη βελτίωση των τοπικών συνθηκών της περιοχής του πρωκτού και στην ύφεση των συμπτωμάτων. Η επιμελής τοπική καθαριότητα κυρίως με σαπούνι και νερό, η ολιγοήμερη χρήση τοπικών αναλγητικών σκευασμάτων σε μορφή κρέμας, το κάθισμα σε λεκάνη με χλιαρό νερό για 15 με 20 λεπτά, η ολιγόλεπτη χρήση ψυχρών επιθεμάτων, ακόμα και η ολιγοήμερη χρήση αναλγητικών και αντιφλεγμονωδών από του στόματος, αποτελούν βασικές κινήσεις που μπορούν να ανακουφίσουν έστω και προσωρινά τον πάσχοντα από τα συμπτώματά του.
Η εφαρμογή των ανωτέρω προληπτικών και ανακουφιστικών μέτρων αν και βοηθά σε καμία περίπτωση δεν λύνει οριστικά το πρόβλημα και σίγουρα οφείλει να μην αποτελεί αιτία αναβολής της λήψης ιατρικής συμβουλής. Εφόσον τεθεί η διάγνωση και καθοριστεί το είδος και η βαρύτητα της αιμορροϊδοπάθειας, οι επιλογές για μη επεμβατική/χειρουργική αντιμετώπιση είναι σχετικά περιορισμένες. Υπάρχουν διάφορα φάρμακα (π.χ. φλαβονοειδή) που δίδονται σε ασθενείς με συμπτωματική αιμορροϊδοπάθεια, αν και η αποτελεσματικότητά τους είναι περιορισμένη. Τα τοπικά αλλά και τα από του στόματος αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη είναι πολύ σημαντικά για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και την ανακούφιση του ασθενούς, ουδόλως όμως προσφέρουν στην αιτιολογική και οριστική αντιμετώπιση της αιμορροϊδοπάθειας.
|
ΠΡΟΣΟΧΗ Μην καταναλώνετε φάρμακα άνευ ιατρικής συμβουλής και παρακολούθησης. Ακόμα και τα φάρμακα που εφαρμόζονται τοπικά (κρέμες, αλοιφές, gel) μπορούν να προκαλέσουν ερεθισμό και άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες. Πάντοτε να διαβάζετε τις οδηγίες χρήσης για όλα τα φαρμακευτικά σκευάσματα που χρησιμοποιείτε. |
|
Για περισσότερες οδηγίες, σχετικά με τη συντηρητική αντιμετώπιση της αιμορροϊδοπάθειας ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ
Επεμβατική / Χειρουργική αντιμετώπιση της αιμορροϊδοπάθειας
Η επεμβατική / χειρουργική αντιμετώπιση της αιμορροϊδοπάθειας αποκτά ρόλο όταν αποτυγχάνει η συντηρητική αντιμετώπιση, όταν εμφανίζονται συχνά υποτροπές/κρίσεις της νόσου, όταν εμφανισθούν επιπλοκές (κυρίως θρόμβωση και αναιμία) και φυσικά όταν η αιμορροΐδες είναι πλέον σε προχωρημένο βαθμό.
Υπάρχει πληθώρα διαθέσιμων επεμβατικών και χειρουργικών επιλογών και είναι γεγονός πως κάθε μέθοδος έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της. Για το λόγο αυτό απαιτείται συνεργασία και αλληλοκατανόηση μεταξύ ιατρού και ασθενούς, προκειμένου ο τελευταίος να αντιληφθεί πλήρως το πρόβλημα και τις ενδεχόμενες λύσεις του και να επιλεγεί τελικώς από κοινού η καλύτερη προσέγγιση. Αναντίρρητα, η αιμορροϊδοπάθεια αποτελεί κλασσικό παράδειγμα πάθησης, για την οποία δεν υπάρχει μία και μοναδική επέμβαση που να αποτελεί πανάκεια και να υπερτερεί εναντίον όλων των υπολοίπων, σε κάθε περίπτωση και σε κάθε ασθενή. Έτσι, η βάση της σύγχρονης επεμβατικής/χειρουργικής αντιμετώπισης της αιμορροϊδοπάθειας είναι η εξατομίκευση της θεραπείας.
Από το είδος της αιμορροϊδοπάθειας (εσωτερικές ή εξωτερικές αιμορροΐδες) και το χαρακτήρα των συμπτωμάτων (οξεία κατάσταση και ανάγκη επείγουσας αντιμετώπισης ή υποξεία/χρονία κατάσταση και δυνατότητα εκλεκτικής / προγραμματισμένης επέμβασης) εξατομικεύεται και η επεμβατική / χειρουργική προσπέλαση. Η επείγουσα αντιμετώπιση εσωτερικών αιμορροΐδων 1ου και 2ου βαθμού δεν διαφοροποιείται σημαντικά από την εκλεκτική / προγραμματισμένη αντιμετώπιση, ενώ η εκλεκτική αντιμετώπιση των εξωτερικών αιμορροΐδων είναι σχετικά σπάνια και γίνεται ταυτόχρονα με την αντιμετώπιση συνυπαρχουσών εσωτερικών αιμορροΐδων. Έτσι η επεμβατική / χειρουργική προσέγγιση διακρίνεται σε:
- Εκλεκτική/προγραμματισμένη αντιμετώπιση εσωτερικών αιμορροΐδων (1ου, 2ου, 3ου και 4ου βαθμού)
Οι επεμβατικές/χειρουργικές μέθοδοι μπορούν συνήθως να πραγματοποιηθούν σε εξωτερική βάση (σε ιδιωτικό/εξωτερικό ιατρείο κλινικής/νοσοκομείου ή στο χειρουργείο), ενίοτε όμως και κατά περίπτωση απαιτείται ολιγόωρη ή ολοήμερη νοσηλεία. - Επείγουσα αντιμετώπιση εσωτερικών αιμορροΐδων (3ου και 4ου βαθμού)
Εδώ η επέμβαση αφορά στην επίλυση οξέων καταστάσεων δηλαδή αιμορραγίας, θρόμβωσης ή ακόμα και περιορισμού (ισχαιμία) ή απώλειας (γάγγραινα) της βιωσιμότητας του βλεννογόνου του εντέρου που καλύπτει τον πάσχοντα αιμορροϊδικό όζο. - Επείγουσα αντιμετώπιση εξωτερικών αιμορροΐδων
Η αντιμετώπιση των εξωτερικών αιμορροΐδων αν και σημαντική συνήθως παραβλέπεται κατά την ενημέρωση των ασθενών προ της επέμβασης, ενώ αντικειμενικά έχει μικρό μερίδιο στη διεθνή και εγχώριο βιβλιογραφία. Συνήθως η επεμβατική/χειρουργική αντιμετώπιση των εξωτερικών αιμορροΐδων γίνεται επί εδάφους ήδη εγκατεστημένης επιπλοκής, της ιδιαίτερα επώδυνης θρόμβωσης
 |
Για περισσότερες πληροφορίες, σχετικά με τις επεμβάσεις που πραγματοποιούνται στην αιμορροϊδοπάθεια |
|